Ιρλανδικά – Πληροφορίες για τη Γλώσσα

Ιρλανδικά – Πληροφορίες για τη Γλώσσα

Επίσημη γλώσσα	Δημοκρατία της Ιρλανδίας
Πληθυσμός που μιλάει τη γλώσσα	500 χιλιάδες
Προέλευση	Κέλτικη αλφάβητος προερχόμενη από τα Λατινικά του 5ου αιώνα. Εκείνη την εποχή περίπου οι Ιρλανδοί Κέλτες εξαπλώθηκαν στη Σκοτία και αργότερα οι Σκοτσέζοι Κέλτες δημιούργησαν μια ιδιαίτερη γλώσσα.
Αλφάβητος και Γραφή	Η παραδοσιακή Κέλτικη αλφάβητος αντικαταστάθηκε με την πάροδο του χρόνου από τη Λατινική. Περιλαμβάνει 5 φωνήεντα και μόνο 13 σύμφωνα.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το Σμαραγδένιο Νησί βρίσκεται στο δυτικότερο άκρο της Ευρώπης και είναι η πατρίδα των θρύλων και του τριφυλλιού που είναι και το εθνικό σύμβολο της Ιρλανδίας. Πρώτα απ’ όλα όμως είναι η πατρίδα της Ιρλανδικής γλώσσας.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Η Ιρλανδική είναι μια Κέλτικη γλώσσα και επομένως ανήκει στην οικογένεια των Ινδοευρωπαϊκών γλωσσών. Οι Κέλτες ήταν ένας πανίσχυρος λαός που επικράτησε στις περιοχές της Νότιας Γερμανίας και των Βορείων Άλπεων μεταναστεύοντας στα Βρετανικά τα νησιά κατά κύματα. Οι πρώτοι Κέλτες μιλούσαν “Goideleg”. Σταδιακά οι φυλές που μιλούσαν αυτή τη γλώσσα διαχωρίστηκαν παρασύροντας τη γλώσσα σε ανάλογη διαίρεση: Irish στην Ιρλανδία, Manx στο νησί του Man και Gaelic στη Σκοτία. Το πέρασμα του χρόνου κατέστησε τη Σκοτσέζικη μια ιδιαίτερη διάλεκτο. Άλλες Κέλτικες γλώσσες είναι οι: Breton, Cornish και Welsh.

Η ΙΡΛΑΝΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Η εξέλιξη της Ιρλανδικής αντικατοπτρίζεται στην Ιρλανδική ιστορία από τα λίγα γραπτά μνημεία που διασώζονται από το 500π.Χ. προσφέροντάς μας τη δυνατότητα να γνωρίσουμε τον αρχαίο τρόπο ζωής των Κελτών. Αυτά τα κείμενα είναι κυρίως λίθινες επιγραφές γραμμένες με τη μορφή Ogham. Όταν ο Άγιος Πατρίκιος έφτασε στην Ιρλανδία το 432 μ.Χ. δεν έφερε μαζί του μόνο τον Καθολικισμό αλλά και το λατινικό αλφάβητο. Επομένως από το 500μ.Χ. έως το 900μ.Χ. τα Αρχαία Ιρλανδικά, όπως ονομάζονται, γράφονταν με το λατινικό αλφάβητο. Για 4 αιώνες γράφτηκε ένας σημαντικό όγκος λογοτεχνημάτων καταξιώνοντας την Ιρλανδική, μαζί με τη Λατινική και την Ελληνική, σαν αρχαία λογοτεχνική γλώσσα.
Από τότε η Ιρλανδία πέρασε από 2 κυρίως διαφορετικά στάδια ιστορικής εξέλιξης: τη Μέση Ιρλανδική (900-1200), και τη Κλασσική Ιρλανδική (1200 – 1650). Όπως συμβαίνει σε όλες τις γλώσσες και σε όλες τις ιστορικές περιόδους, η καθομιλουμένη Ιρλανδική επηρεάστηκε σημαντικά από την επαφή της με άλλες γλώσσες. Από τα Λατινικά και τα Ουαλικά του 5ου αιώνα, από τα αρχαία Νορβηγικά του 9ου, από τα Νορμανδικά του 12ου και από τα Αγγλικά του παρόντος.
Το 1600 μ.Χ. όλος ο πληθυσμός της Ιρλανδίας μιλούσε Ιρλανδικά Gaelic (ή Erse) αλλά από το 1850 το απίστευτο ποσοστό του 70% χρησιμοποιούσε την Αγγλική σαν πρώτη γλώσσα. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω των επιπτώσεων του λιμού που έπληξε την χώρα το 19ο αιώνα και είχε σαν αποτέλεσμα τη στενή σχέση των Ιρλανδών με τους Άγγλους, αλλά επίσης και λόγω της πολιτικής των Εθνικών Σχολείων (1831) που επέβαλε την Αγγλική στα σχολεία μετά την επικράτηση των Άγγλων. Το 1800 η Νομοθεσία της Ένωσης ενσωμάτωσε την Ιρλανδία στη Μ. Βρετανία και έτσι η Αγγλική σταδιακά καθιερώθηκε σαν γλώσσα της διοίκησης, αντικαθιστώντας τα Ιρλανδικά.
Σήμερα Ιρλανδικά μιλούν οι περίπου 400 χιλιάδες κάτοικοι της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας στης Νοτιοδυτικές περιοχές του νησιού. Οι περιοχές που μιλούν μόνο Ιρλανδικά ονομάζονται Gaeltacht. Στις μέρες μας επίσης αναπτύσσεται ένα κίνημα στην Ιρλανδία για την επαναβίωση της Ιρλανδικής γλώσσας αφού αυτή θεωρείται σύμβολο εθνικής ενότητας και παραπομπής σε παλαιότερες περιόδους πολιτιστικής και λογοτεχνικής ακμής.
Όπως λένε οι Ιρλανδοί Tir gan tenga, tir gan anam – Μια χώρα χωρίς γλώσσα είναι μια χώρα χωρίς ψυχή.

ΤΕΛΙΚΑ…
Η Ιρλανδική ονομασία των γραμμάτων του αλφάβητου προέρχεται από την ονομασία διαφόρων δέντρων:
A Ailm (φτελιά)
B Beith (σημύδα)
C Coll (φουντουκιά)
D Dair (βελανιδιά)